Cá Betta, hay còn gọi là cá xiêm, cá chọi, cá lia thia, cá đá là tên gọi của loài cá có vẻ ngoài kiêu sa và cuốn hút là một tuyệt tác của thiên nhiên với màu sắc rực rỡ và vẻ đẹp quyến rũ, nổi bật không chỉ trong thế giới cá cảnh mà còn trong lòng những người yêu thích sự mạnh mẽ và tinh tế.
(Hình ảnh cá betta đẹp)
Với tính cách mạnh mẽ và khả năng sinh tồn độc đáo, cá Betta không chỉ là biểu tượng của sức mạnh và kiêu hãnh mà còn là nguồn cảm hứng cho những người đam mê nuôi cá. Chúng mang đến vẻ đẹp sống động cho không gian sống và là người bạn đồng hành thú vị trong hành trình khám phá thế giới thủy sinh. Hãy cùng tìm hiểu thêm về những điều tuyệt vời mà cá Betta mang lại!
Nguồn Gốc Cá Betta
Cá Betta có nhiều tên gọi khác nhau
Cá Betta có nguồn gốc từ các vùng nước ngọt ở Đông Nam Á, đặc biệt là Thái Lan, Campuchia, và Việt Nam. Chúng thường sống trong các ao, đầm lầy, và kênh rạch, nơi nước có độ pH thấp và thực vật phong phú.
(Cá betta – cá xiêm)
Ban đầu, cá Betta được người dân địa phương nuôi để tham gia các cuộc thi đấu cá chọi. Qua thời gian, chúng đã trở thành một trong những loài cá cảnh phổ biến trên toàn thế giới, nhờ vào màu sắc rực rỡ và tính cách độc đáo. Giống cá này cũng đã được nhân giống để phát triển nhiều kiểu hình và màu sắc khác nhau, tạo ra sự đa dạng phong phú cho người yêu cá.
Đặc Điểm Cá Betta
Để nhận biết cá Betta với các loài cá khác, bạn có thể dựa vào các đặc điểm dưới đây:
Màu sắc: Cá Betta rất đa dạng về màu sắc và hình dáng, với những bộ vây dài và rực rỡ. Chúng có thể có màu sắc như đỏ, xanh, tím, và vàng. Kích thước nhỏ, với những con trưởng thành có chiều dài khoảng 5 – 8cm hoặc dài hơn 10cm.
Hành vi: Cá Betta rất hiếu chiến, đặc biệt là các con đực. Chúng thường được nuôi riêng để tránh xung đột. Cá Betta có nhiều màu khác nhau như: Cam, trắng, đỏ, xanh ngọc, trắng đốm đen, ánh kim, vàng, tím, xanh lá…
Trên thân của cá Betta có nhiều màu khác nhau chứ không phải một màu, vì vậy cá có ngoại hình vô cùng nổi bật.
(Hình ảnh Các loài cá betta đa dạng)
Đầu cá Betta khá nhỏ, miệng bé và có hàm dưới dài hơn so với hàm trên.
Mắt của cá Betta nhỏ và hơi lồi.
Thân cá Betta khá thon và có phần lưng hơi gù.
Cá Betta cảnh sống được khoảng 2-3 năm. Chúng có thể sống lâu hơn nếu được chăm sóc tốt.
Điều kiện sống: Cá Betta thích nghi tốt với môi trường nước ngọt và có thể sống trong các bể cá nhỏ. Chúng yêu cầu nước sạch, nhiệt độ ổn định từ 24-28 độ C và không cần hệ thống lọc phức tạp. Điều này khiến chúng trở thành lựa chọn lý tưởng cho những người mới bắt đầu nuôi cá cảnh.
Vây của cá Betta khá dài, rất mỏng và bơi uyển chuyển trong nước. Đặc biệt là vây ở ngực, bụng, lưng và hai vây bên mang.
Đuôi cá Betta dài và xòe rất đẹp.
Tập Tính Sinh Sản
Tập tính sinh sản của cá betta rất đặc biệt và có nhiều giai đoạn thú vị. Dưới đây là một cái nhìn chi tiết về quá trình này:
Giai đoạn chuẩn bị: Cá betta đực sẽ chuẩn bị cho mùa sinh sản bằng cách xây tổ bọt. Tổ này được làm từ các bọt khí nhỏ, giúp bảo vệ trứng sau khi giao phối.
Hành vi tán tỉnh: Khi cá cái sẵn sàng, cá đực sẽ bắt đầu tán tỉnh bằng cách bơi quanh và phô bày màu sắc rực rỡ cùng những vây lớn. Nếu cá cái phản hồi tích cực, chúng sẽ bơi gần nhau.
Giao phối: Khi cá cái đã sẵn sàng, chúng sẽ giao phối. Trong quá trình này, cá đực sẽ ôm lấy cá cái và đẩy nó vào bụng để trứng được thả ra. Trứng sẽ rơi vào tổ bọt mà cá đực đã chuẩn bị.
Chăm sóc trứng: Sau khi giao phối, cá đực sẽ chăm sóc trứng và giữ chúng trong tổ bọt. Chúng sẽ liên tục kiểm tra tổ, đảm bảo trứng không bị trôi đi.
Nở trứng: Trứng thường nở sau khoảng 24-48 giờ, tùy thuộc vào điều kiện môi trường. Khi nở, cá con sẽ bơi lên bề mặt nước và tiếp tục sống trong tổ bọt cho đến khi chúng đủ mạnh để tự bơi.
Chăm sóc cá con: Cá đực sẽ tiếp tục bảo vệ và chăm sóc cá con cho đến khi chúng có thể tự kiếm ăn và bơi lội. Sau giai đoạn này, cá đực thường có thể trở lại với cuộc sống độc lập.
Các Loại Cá Betta Đang Được Ưa Chuộng Nhất Hiện Nay
1. Cá Betta Plakat
Cá Betta Plakat, còn được gọi là cá Xiêm plakat, là một trong những dòng cá Betta phổ biến nhất và được yêu thích bởi vẻ ngoài mạnh mẽ, tính cách hiếu chiến và khả năng thích nghi tốt. Chúng là tổ tiên của tất cả các dòng cá Betta cảnh hiện đại và mang trong mình những đặc điểm hoang dã thu hút người chơi cá.
(Hình ảnh cá betta plakat)
Đặc điểm nhận biết:
Vây ngắn: Điểm đặc trưng nổi bật của cá Betta plakat là vây ngắn hơn so với các dòng Betta khác, đặc biệt là vây đuôi. Vây đuôi plakat thường ngắn, tròn và có độ xòe vừa phải.
Màu sắc: Cá Betta plakat sở hữu đa dạng màu sắc rực rỡ, từ xanh lam, đỏ, cam đến đen, trắng, tím… Mỗi con cá đều mang trên mình một bộ màu sắc độc đáo, tạo nên sự đa dạng và bắt mắt.
Kích thước: Cá Betta plakat có kích thước tương đối nhỏ, với chiều dài trung bình khoảng 5-6 cm. Kích thước nhỏ gọn giúp chúng dễ dàng thích nghi với nhiều môi trường sống khác nhau.
2. Cá Betta Halfmoon
Cá Betta Halfmoon, còn được mệnh danh là “nữ hoàng” trong thế giới cá cảnh, nổi tiếng với vẻ đẹp kiêu sa, lộng lẫy và đầy quyến rũ. Chúng thu hút mọi ánh nhìn bởi vây đuôi dài và xòe rộng 180 độ, tạo thành hình bán nguyệt hoàn hảo, tựa như những chiếc váy dạ hội lộng lẫy.
(Dòng cá Betta Halfmoon)
Đặc điểm nhận biết:
Vây đuôi: Đây là đặc điểm nổi bật nhất của cá Betta Halfmoon. Vây đuôi của chúng có độ dài ấn tượng, xòe rộng 180 độ và tạo thành hình bán nguyệt hoàn hảo. Khi bơi lội, vây đuôi tung bay uyển chuyển, tạo nên một màn trình diễn đẹp mắt và đầy thu hút.
Màu sắc: Cá Betta Halfmoon sở hữu bảng màu sắc vô cùng phong phú và đa dạng, từ những gam màu rực rỡ như đỏ, cam, vàng đến những gam màu huyền bí như xanh lam, tím, đen. Mỗi con cá đều mang một màu sắc và hoa văn riêng biệt, tạo nên sự độc đáo và cuốn hút.
Hình dạng cơ thể: Cá Betta Halfmoon có thân hình thon dài, mảnh mai với phần đầu nhọn và đôi mắt to tròn. Vảy của chúng óng ánh, lấp lánh dưới ánh sáng, càng tôn lên vẻ đẹp kiêu sa và sang trọng.
3. Cá Betta Koi
Cá betta Koi hay còn được gọi là cá Xiêm Koi, là một trong những dòng cá Betta cảnh được ưa chuộng nhất bởi vẻ đẹp sang trọng, quý phái và đầy thu hút. Sở hữu màu sắc và hoa văn độc đáo giống như cá Koi, loài cá này mang đến cho bể cá cảnh một điểm nhấn ấn tượng và đẳng cấp.
(Cá betta Koi)
Đặc điểm nhận biết:
Màu sắc: Cá Betta Koi sở hữu bảng màu đa dạng với những gam màu chủ đạo như cam, đỏ, trắng, đen, kết hợp với các hoa văn vảy độc đáo như vảy rồng, vảy lưới, vảy hiền vương,… tạo nên vẻ đẹp lộng lẫy và thu hút mọi ánh nhìn.
Hình dạng: Cá Betta Koi có thân hình thon dài, dẹt nhẹ, phần đầu nhọn và đôi mắt to tròn. Vây đuôi của chúng thường là dạng đuôi dài, xòe rộng, tạo nên sự uyển chuyển và mềm mại.
Kích thước: Cá Betta Koi trưởng thành có thể đạt chiều dài từ 5cm đến 8cm.
4. Cá Betta Galaxy
Cá Betta Galaxy, còn được gọi là cá Betta ánh kim, là dòng cá Betta lai được phối giống từ nhiều dòng Betta khác nhau, tạo nên những họa tiết và màu sắc vô cùng độc đáo, tựa như những vì sao lấp lánh trong dải ngân hà.
(Dòng cá Betta Galaxy)
Đặc điểm nổi bật của cá Betta Galaxy:
Màu sắc: Điểm nổi bật nhất của cá Betta Galaxy chính là màu sắc rực rỡ với những vảy cá lấp lánh như kim loại, kết hợp với những họa tiết tinh tế như vảy rồng, vảy lưới, vảy marble,… tạo nên hiệu ứng “galaxy” huyền ảo trên cơ thể cá.
Vây: Cá Betta Galaxy có vây dài và mềm mại, uyển chuyển, đặc biệt là phần vây đuôi. Vây đuôi của chúng thường có màu sắc tương đồng với màu thân, tạo nên sự hài hòa và cân đối.
Họa tiết: Họa tiết trên cơ thể cá Betta Galaxy rất đa dạng và phong phú, không có hai cá thể nào hoàn toàn giống nhau.
5. Cá Betta Dumbo
Cá Betta Dumbo, còn được gọi là cá Betta tai voi, là một dòng cá Betta được lai tạo từ cá Betta plakat và cá Betta splendens. Chúng sở hữu những đặc điểm độc đáo và dễ thương, thu hút sự yêu thích của nhiều người chơi cá cảnh.
(Dòng cá Betta Dumbo)
Đặc điểm nhận biết Cá Betta Dumbo:
Vây ngực lớn và xòe rộng: Đây là đặc điểm nổi bật nhất của Cá Betta Dumbo, giúp chúng dễ dàng di chuyển và tạo nên vẻ ngoài đáng yêu như chú voi con đang bơi lội.
Màu sắc đa dạng: Cá Betta Dumbo có nhiều màu sắc phong phú, từ những màu đơn sắc như đỏ, xanh lam, đến những màu phối hợp rực rỡ như cam đen, trắng xanh.
HÌnh dạng cơ thể: Thân hình Cá Betta Dumbo thon dài, khỏe mạnh, tương tự như các dòng cá Betta khác.
6. Cá Betta Đuôi voan
Cá Betta đuôi voan, còn được gọi là cá Betta Veiltail, là một trong những dòng cá Betta cảnh được yêu thích nhất bởi vẻ đẹp mềm mại, uyển chuyển và kiêu sa. Chúng sở hữu vây đuôi dài và mỏng, giống như những dải voan mềm mại bay trong gió, tạo nên sự độc đáo và khác biệt so với các loại cá Betta khác.
(Dòng cá Betta đuôi voan hay còn gọi là Betta Veitail)
Đặc điểm nhận biết cá Betta đuôi voan:
Vây đuôi: Đây là đặc điểm nổi bật nhất của cá Betta đuôi voan. Vây đuôi của chúng dài, mỏng và mềm mại, xòe rộng như chiếc váy voan thướt tha. Khi cá bơi, những tia vây đuôi này sẽ uyển chuyển chuyển động, tạo nên khung cảnh vô cùng đẹp mắt.
Kích thước: Cá Betta đuôi voan có kích thước trung bình, với chiều dài thân cá trưởng thành dao động từ 5 đến 7cm.
Màu sắc: Cá Betta đuôi voan sở hữu đa dạng màu sắc rực rỡ, từ những gam màu đơn sắc như đỏ, xanh lam, đen cho đến những gam màu phối hợp phức tạp như cam pha trắng, xanh lá pha vàng…
7. Cá Betta Delta
Cá Betta Delta, còn được gọi là cá Betta đuôi tam giác, là một trong những dòng cá Betta cảnh được ưa chuộng bởi vẻ ngoài độc đáo và tính cách hiếu chiến. Loài cá này thu hút người chơi bởi vây đuôi ngắn, nhọn và xòe rộng tạo thành hình tam giác, mang đến sự mạnh mẽ và cá tính.
(Dòng cá Betta Delta)
Đặc điểm nhận biết:
Vây đuôi: Đây là đặc điểm nổi bật nhất của cá Betta Delta. Vây đuôi của chúng có hình dạng tam giác, xòe rộng từ gốc đến chóp, tạo nên sự mạnh mẽ và cá tính. Góc xòe của vây đuôi Delta thường nhỏ hơn 160 độ.
Màu sắc: Cá Betta Delta sở hữu màu sắc đa dạng và rực rỡ, bao gồm đỏ, cam, xanh dương, tím, trắng, đen,… Màu sắc có thể trơn hoặc kết hợp nhiều màu sắc khác nhau tạo thành các hoa văn độc đáo.
Thân hình: Cá Betta Delta có thân hình thon dài, dẹp hai bên. Vảy cá sáng bóng, phản xạ ánh sáng tốt.
Kích thước: Chiều dài trung bình của cá Betta Delta trưởng thành là 4-5 cm.
8. Cá Betta Super Delta
Cá Betta Super Delta, còn được gọi là cá Xiêm đuôi siêu tam giác, là một dòng cá Betta cảnh được yêu thích bởi vẻ đẹp kiêu hãnh và oai phong với vây đuôi lớn và xòe rộng. Chúng là kết quả lai tạo từ các dòng Betta khác nhau, mang đến những đặc điểm nổi bật và độc đáo.
(Dòng cá Betta Super Delta)
Đặc điểm nhận biết Cá Betta Super Delta:
Vây đuôi: Đây là đặc điểm nổi bật nhất của cá Betta Super Delta. Vây đuôi của chúng có kích thước lớn, xòe rộng hơn 160 độ nhưng không đạt đến 180 độ như cá Betta Halfmoon. Khi xòe rộng, vây đuôi tạo thành hình tam giác ấn tượng, thể hiện sự kiêu hãnh và oai phong.
Màu sắc và hoa văn: Cá Betta Super Delta sở hữu đa dạng màu sắc và hoa văn phong phú, từ đơn sắc rực rỡ đến đa sắc phức tạp. Một số màu sắc phổ biến của chúng bao gồm: xanh lam, đỏ, cam, trắng, đen, kết hợp với các hoa văn như marble, plakat, galaxy,… tạo nên vẻ đẹp độc đáo và thu hút.
Hình dạng cơ thể: Cá Betta Super Delta có thân hình thon dài, mảnh mai với phần đầu nhọn và miệng nhỏ. Vây lưng và vây ngực của chúng tương đối ngắn, nhưng vẫn giữ được sự cân đối với vây đuôi lớn.
9. Cá Betta Đuôi Tưa
Cá Betta đuôi tưa, còn được gọi là Crowntail Betta, là một dòng cá Betta cảnh được yêu thích bởi vẻ đẹp độc đáo và khác biệt so với các loại Betta khác. Chúng sở hữu vây đuôi dài và xòe rộng, với nhiều tia vây mỏng manh kéo dài, tạo nên hình dạng như những chiếc tua rua mềm mại.
(Dòng cá Betta đuôi tưa hay còn gọi là Crowntail Betta)
Đặc điểm nhận biết:
Vây đuôi: Đây là đặc điểm nổi bật nhất của cá Betta đuôi tưa. Vây đuôi của chúng dài và xòe rộng, với nhiều tia vây mỏng manh kéo dài, tạo thành những đường cắt xéo hoặc tua rua mềm mại.
Màu sắc: Cá Betta đuôi tưa có màu sắc vô cùng đa dạng, từ đơn sắc như đỏ, xanh lam, đen đến đa sắc với nhiều màu sắc kết hợp.
Hình dạng cơ thể: Giống như các loại Betta khác, cá Betta đuôi tưa có thân hình thon dài, dẹt hai bên.
10. Cá Betta Đuôi kép
Cá Betta đuôi kép, còn được gọi là cá Xiêm đuôi kép, là một trong những dòng cá cảnh thu hút sự chú ý của giới chơi cá bởi vẻ đẹp độc đáo và cá tính riêng biệt. Loài cá này là kết quả của đột biến gien, dẫn đến sự xuất hiện của hai vây đuôi thay vì một như thông thường.
Đặc điểm nhận biết:
Vây đuôi: Đây là đặc điểm nổi bật nhất của cá Betta đuôi kép. Vây đuôi của chúng chia thành hai phần rõ rệt, thường có kích thước và hình dạng cân đối nhau. Vây đuôi có thể dài, xòe rộng và có nhiều màu sắc khác nhau, tạo nên vẻ đẹp lộng lẫy và thu hút.
Thân hình: Cá Betta đuôi kép có thân hình thon dài, tương tự như các dòng cá Betta khác.
Màu sắc: Cá Betta đuôi kép sở hữu đa dạng màu sắc, từ những gam màu đơn sắc như đỏ, xanh lam, đen cho đến những phối màu phức tạp và rực rỡ.
(Dòng cá Betta đuôi kép)
Lựa chọn cá
Tùy theo sở thích mà bạn có thể lựa chọn cho mình giống cá Betta phù hợp. Tuy nhiên nên chọn những con có ngoại hình vừa phải và có màu sắc nổi bật.
Bể nuôi
Đối với bể nuôi cá Betta cần có kích thước từ 18*13cm, cao tối thiểu 15cm bể chứa tối thiểu 15 – 20 lít nước để có thêm không gian cho cá hoạt động thoải mái và nơi ẩn nấp khi gặp nguy hiểm.. Với loại bể thuỷ sinh thì từ 60 – 70cm và thể tích nước từ 80 – 90 lít. Trong hồ nuôi cần bố trí các loại: Cát, đá, sỏi lót, cây thuỷ sinh, hang nhân tạo…
Nên thay nước 1-2 lần/tuần, bể nuôi nhỏ thì tần suất thay nước thường xuyên hơn. Mỗi lần thay khoảng 25% đến 50% nước trong bể.
Nếu nguồn nước nhà bạn là nước máy thì bạn phải khử Clo trước khi bơm vào hồ, để nước ở ngoài ít nhất 24 tiếng cho Flo bay hơi rồi mới thay cho bể cá xiêm.
Nếu nước bị ô nhiễm thì mới cần thay toàn bộ nước trong bể tránh thêm mầm bệnh. Khi thay nước cả hồ thì vớt cá riêng ra chỗ nước sạch.
Môi trường và nhiệt độ khi nuôi
Cá xiêm hay cá lia thia là loài sống ở vùng nước nông, nên bạn có thể nuôi chúng trong hũ thủy tinh. Cá xiêm cũng sẽ nhanh thích nghi với nơi chật hẹp mà không cần máy lọc oxy.
Tuy nhiên, để cá xiêm lên màu đẹp và sinh trưởng tốt nhất thì nên thiết kế môi trường sống ổn định cho cá dễ phát triển. Trồng thêm cây thủy sinh và setup các loại đồ chơi cho cá.
Vì ngoài tự nhiên, cá Betta sống ở sông, kênh rạch, ruộng lúa nên nguồn nước phù hợp để nuôi cá Betta là nước mềm, độ pH từ 6 – 7.5.
Nhiệt độ nước lý tưởng cho cá sinh tồn là 25 – 26 độ C, có thể dao động trong khoảng 24 – 30 độ C thì cá vẫn sinh trưởng được. Nếu nhiệt độ quá thấp hoặc quá cao thì chúng sẽ dễ bị bệnh, gây căng thẳng và bỏ ăn.
Hệ thống lọc và ánh sáng
Bể nuôi cá Betta nên đặt trong nhà, ở nơi thoáng mát, có ánh sáng vừa phải, nên sử dụng đèn led có cường độ nhỏ để chiếu vào bể cá. Cá Betta không thích hợp nuôi ngoài trời có ánh nắng sẽ làm cơ thể chúng bị bệnh.
(Cá Betta không thích hợp nuôi ngoài trời có ánh nắng trực tiếp)
Ngoài ra, việc trang bị hệ thống lọc nước cho bể cá Betta là cần thiết bởi vì, hiện nay đa số gia đình đều sử dụng nước máy, không phù hợp cho sự phát triển của cá Betta. Nước qua hệ thống lọc sẽ giảm các chất độc hại, cá sẽ sinh trưởng tốt hơn và sống lâu hơn.
Cá Betta ăn gì?
Cá Betta (cá xiêm, cá lia thia) là loài ăn tạp. Thức ăn trong tự nhiên của cá Betta là lăng quăng, ấu trùng tôm, các loài phù du, côn trùng nhỏ, tôm, trùn huyết.
Khi nuôi làm cảnh thì bạn cũng nên mua các loại thức ăn như ở ngoài tự nhiên, dạng đồ tươi hoặc đông lạnh đều được. Cho cá Betta ăn 1-2 bữa/ngày để giúp cá khỏe mạnh hơn và lên màu đẹp.
Trên thị trường có bán rất nhiều thức ăn chế biến sẵn cho cá cảnh phù hợp cho Betta như: trùn đất khô hoặc thức ăn dạng viên cho cá, giúp bổ sung dinh dưỡng, các vitamin và chất khoáng cần thiết cho cá nâng cao sức đề kháng, ít bệnh tật.
Tiêu chí để chọn cá Betta đẹp
Form và màu sắc của cá
Cá chọi đẹp là màu vảy phải lên full màu, đặc biệt là màu ở bụng, vì phần bụng rất khó lên màu. Màu ở tay bơi cũng phải có màu rõ rệt. Màu của loài nào phải đúng chuẩn loài.
(Hình ảnh cá betta đẹp)
Ý Nghĩa Khi Nuôi Loài Cá Betta
Nuôi cá betta mang đến nhiều ý nghĩa phong phú. Nó không chỉ là một sở thích thú vị và tạo ra không gian sống đẹp mắt, mà còn giúp người nuôi học hỏi về sinh học, phát triển kỹ năng quản lý và trách nhiệm. Sự tương tác giữa cá và người nuôi tạo ra mối liên kết cảm xúc, góp phần giảm căng thẳng và nâng cao tinh thần. Hơn nữa, việc khám phá sự đa dạng của các giống cá betta cũng mở ra cơ hội cho sự sáng tạo và khám phá. Tổng thể, nuôi cá betta là một trải nghiệm tích cực, kết nối con người với thiên nhiên và phát triển nhiều khía cạnh của cuộc sống.
Trên đây là một số thông tin, đặc điểm của loài cá Betta mang tính đa dạng không chỉ về màu sắc, phong phú cho những người yêu thích cá cảnh. Lựa chọn loài và màu sắc phù hợp với người nuôi sẽ mang lại niềm vui, tiếp những năng lực tốt mang tài vận ý nghĩa cho gia chủ.
Biên tập: yuneee